Poli̇ti̇k Bi̇r Mesele Olarak Osmanlı’da Kadın Sorunlar Ve Çözüm Arayışları

Günümüzde kadınların yeri ve hakları tartışmaları hala güncelliğini korumaktadır. Kadınların ne gibi haklar talep ettikleri, neler kazandıkları, hangi isteklerinin yerine getirildiği, hangi konularda oyalan-dıkları son yıllarda artan kadın çalışmalarından az-biraz bilinmektedir. Ancak hala merak edilen ve tekrar değerlendirilmesinde fayda olan hususlar bulunmaktadır.
Bu çalışmada günümüz kadınlarıyla ilgili merak edilen bazı sorular Osmanlı dönemine yöneltilerek Osmanlı kadınlarının hukukuyla ilgili gelişmeler ele alınmaktadır. Sorular aktüel dönemi içerse de aslında Osmanlı döneminin de meselesidir. İncelemenin konusunu İmparatorluktan Cumhuriyet’e geçiş sürecinde Osmanlı’da aile hayatına ilişkin hangi gerekçelerle ne gibi düzenlemeler yapıldığı oluşturmaktadır. Çalışma 1917 tarihli Aile Hukuku Kararnamesi ile sona ermektedir. Bundan dolayı bir nevi Kararname’nin ortaya çıkış sürecini de ele almaktadır. Osmanlı’da Tanzimat’la beraber hukukun diğer alanları gibi aile hukuku alanında da değişiklikler olmuştu. Osmanlı ailesinde kadınların durumu, Avrupalı kadınlara nispetle mülkiyet tasarrufu, mehir ve nafaka gibi müesseseler bakımından daha iyi olsa da kadınların lehine olmayan bazı durumlar yaşanmış ve uygulamalar olmuş gibidir. Ayrıca kimi konularda kadınların menfaatlerinin yanı sıra devlet kendi çıkarlarını da gözetmiş gözükmektedir. Yabancılarla evlilik konusundaki tutum ve tabiiyet kanunu bunun bir örneği olarak gösterilebilir.