Avrupalılar bu defa Türkleri gerçekten tanımak merakına kapılmışlardı. Kimdi bu Türkler? Neden bu kadar kendilerinden korkuluyordu? Onların insan olarak düşünceleri, hayata bakışları, giyim-kuşamları, aileleri, yaşam biçimleri, zevk aldıkları şeyler gibi pek çok konuyu merak etmekteydiler. Merak ve önyargılar, hayranlık ve korkular birbirlerine zıt düşüncelerin çatışmasını doğurmakla birlikte doğunun gizemi beyinleri daima meşgul ediyordu. Bu gizem, Türkleri tanıdıkça onların üzerinden tüm doğunun gizeminin ortaya çıkacağını düşündürmekteydi. Her batılının kafasında doğuyu tanıdığı, bildiği ölçüde bir doğu gizemi vardı. Bu oryantalizm denilen bir düşüncenin gelişmesine sebep oldu. Oryantalizm sadece bir düşünce akımı değildi. Doğunun ve doğu toplumlarının her alanda ele alınması, incelenmesi, gözlenmesi yanında İran, Ortadoğu ve Ön Asya’ya seyahatleri de beraberinde getirecekti. Avrupalıların merakı 18.yüzyılda başlayan doğuya seyahatleri de her geçen gün arttıracaktı. Avrupa’da doğulu bir insan gibi yaşam, giyime, yemeiçme akımı baş gösterecekti. Diğer taraftan çok sayıda Türk ve doğu toplumları ile ilgili sanat ve edebiyat eserleri ortaya konulacaktı.
Saraydan Kız Kaçırma Operası da bu eserlerin en önemlilerinden biri ve en merak edilen konulardan olan, haremin büyüsünü ele alacak ve önyargılar ile insani duyguların çatışması operanın temasını oluşturacaktı. Opera evrensel değerlerin her türlü olumsuzluklara ve önyargılara rağmen insanlık için gerçekliği olduğunu ortaya koyan bir eser olarak dikkat çekmiş ve iki yüz kırk yıla yaklaşan bir süre içerisinde defalarca sahnelenmiştir. Bu eserden esinlenerek motifler ve halılar dokunmuştur. Bunun önemli örneklerinden birkaçı Dolmabahçe Sarayı’nın “Dokumalar” bölümünde sergilenmektedir.
Türkiye’de ve dünyada büyük ilgi duyulan Mozart’ın Saraydan Kız Kaçırma Operası’nı Oryantalist öğelerle ele alarak akademik bir çalışma yapmak hem ilginç hem de operanın ruhunu, dönemin düşünce yapısıyla değerlendirmeyi içeren çalışmamızın bu konuda çalışma yapacak araştırmacılara yararlı olacağını temenni ederim.
